Tìm Hiểu Về Caffein
Caffeine là một chất kích thích phổ biến, thường được sử dụng để giúp cơ thể tỉnh táo và tập trung hơn. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn nhiều tranh cãi về việc tiêu thụ caffeine hàng ngày liệu có thực sự tốt hay gây hại cho sức khỏe.
Caffeine là gì?
Caffeine là một chất kích thích tự nhiên có trong cây trà, cà phê và cacao. Hoạt động của caffeine chủ yếu là kích thích não bộ và hệ thần kinh trung ương, giúp tăng sự tỉnh táo và giảm cảm giác mệt mỏi. Theo truyền thuyết, người chăn cừu ở Ethiopia là người đầu tiên phát hiện ra tác dụng này khi nhận thấy đàn dê của mình trở nên năng động hơn sau khi ăn lá và quả của một loại cây – đó chính là cà phê.
Ngày nay, hơn 75% dân số thế giới tiêu thụ ít nhất một sản phẩm chứa caffeine mỗi ngày, con số này lên đến 90% ở người trưởng thành tại Bắc Mỹ.
Caffeine tồn tại dưới dạng bột trắng vị đắng và xuất hiện tự nhiên trong hơn 60 loại thực vật, bao gồm hạt cà phê, lá trà và vỏ cacao (thành phần chính của sô cô la). Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) xếp caffeine vào cả hai nhóm: phụ gia thực phẩm và thuốc.
Các nguồn cung cấp caffeine phổ biến nhất là cà phê, trà, nước ngọt có ga và sô cô la. Hàm lượng caffeine trong thực phẩm và đồ uống phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại nguyên liệu, cách chế biến, thời gian pha. Đặc biệt, đồ uống năng lượng đang ngày càng được ưa chuộng, nhất là trong giới trẻ, với hàm lượng caffeine dao động từ 60 mg đến hơn 250 mg mỗi khẩu phần.
Cơ chế hoạt động của caffeine
Sau khi chúng ta dung nạp, caffeine nhanh chóng được hấp thụ từ ruột vào máu. Từ đó, chúng đi đến gan và bị phân hủy thành các hợp chất có thể ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan khác nhau đặc biệt là não. Caffeine hoạt động bằng cách ngăn chặn tác dụng của adenosine, một chất dẫn truyền thần kinh giúp thư giãn não bộ và khiến bạn cảm thấy mệt mỏi. Thông thường, nồng độ adenosine tích tụ ngày qua ngày, khiến bạn ngày càng mệt mỏi và khiến bạn muốn đi ngủ. Theo đó, chúng giúp bạn tỉnh táo bằng cách kết nối với các thụ thể adenosine trong não mà không kích hoạt, ngăn chặn tác dụng của adenosine, dẫn đến giảm mệt mỏi. Chúng cũng có thể làm tăng nồng độ adrenaline trong máu và tăng hoạt động não của các chất dẫn truyền thần kinh dopamine và norepinephrine. Điều này tiếp tục kích thích não bộ và thúc đẩy trạng thái kích thích, tỉnh táo và tập trung. Bởi vì nó ảnh hưởng đến não nên caffeine thường được gọi là một loại thuốc thần kinh. Ngoài ra, caffeine có xu hướng phát huy tác dụng nhanh chóng. Ví dụ, lượng tìm thấy trong một tách cà phê có thể mất ít nhất 20 phút để đến được máu và khoảng một giờ để đạt được hiệu quả đầy đủ.
Tác dụng của Caffeine đối với cơ thể
Cải thiện tâm trạng và chức năng não bộ
Caffeine hoạt động bằng cách chặn phân tử adenosine – chất gây buồn ngủ trong não, đồng thời kích thích tăng các chất dẫn truyền thần kinh như dopamine và norepinephrine. Sự thay đổi này giúp cải thiện tâm trạng, tăng sự tỉnh táo và khả năng tập trung.
- Nghiên cứu cho thấy, caffeine có thể giảm nguy cơ trầm cảm và tự tử.
- Uống từ 3–5 tách cà phê mỗi ngày còn giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh về thoái hóa thần kinh như Alzheimer và Parkinson.
Hỗ trợ trao đổi chất và giảm cân
Caffeine kích thích hệ thần kinh trung ương, giúp:
- Tăng tỷ lệ trao đổi chất lên đến 11%
- Đốt cháy chất béo nhiều hơn tới 13%
- Tiêu thụ khoảng 300 mg caffeine/ngày (tương đương 3 cốc cà phê) có thể giúp đốt thêm khoảng 79 calo mỗi ngày.
Tăng cường hiệu suất tập luyện
Caffeine giúp cơ thể ưu tiên sử dụng chất béo làm nhiên liệu, giúp tiết kiệm glycogen trong cơ và trì hoãn cảm giác mệt mỏi.
Liều khoảng 5 mg/kg trọng lượng cơ thể, dùng 1 giờ trước khi tập, có thể cải thiện hiệu suất sức bền lên đến 5%.
Bảo vệ tim mạch và giảm nguy cơ tiểu đường type 2
- Uống từ 1–4 tách cà phê/ngày giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ.
- Mặc dù caffeine có thể tăng huyết áp tạm thời, nhưng hiệu ứng này thường nhỏ và mất đi khi uống thường xuyên.
- Các nghiên cứu cho thấy, người uống cà phê (kể cả loại decaf) có nguy cơ mắc tiểu đường type 2 thấp hơn.
Lời kết
Caffeine mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, từ việc cải thiện sự tỉnh táo, tăng hiệu suất tập luyện, hỗ trợ giảm cân cho đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim và tiểu đường type 2. Tuy nhiên, việc tiêu thụ caffeine cần ở mức hợp lý và điều độ, bởi nếu lạm dụng có thể gây ra các tác dụng phụ như mất ngủ, lo âu hoặc tăng nhịp tim.
.png){kind=logo}
.jpg){kind=logo}
.jpg)
.png)
![Đặc Sản Kiên Giang [DEMO]](https://netid.vn/datafiles/18/2025-05/thumbs-60252603-DSKG-KS.jpg)
![Phương Hoa Sea Garden Hà Tiên [DEMO]](https://netid.vn/datafiles/18/2024-07/thumbs-43280754-z5663208563916_ca6fa4455aeeac4c01cc4a8f079f1893.jpg)
.png)
.jpg)
.png)
![[WS13] NB // MC - Làm chủ sân khấu](https://netid.vn/datafiles/18/2023-11/thumbs-56502092-IMG_1068.jpeg)
.png)
.png)
.png)
 of thông bao.jpg)
