
Làng Kép – Nghề Điêu Khắc Gỗ
Làng nghề chạm khắc gỗ Đông Giao, trước thuộc Hải Dương (nay thuộc Hải Phòng), từ lâu được biết đến là cái nôi của nghệ thuật điêu khắc truyền thống. Mỗi đường nét tinh xảo trên sản phẩm gỗ không chỉ thể hiện tay nghề khéo léo của nghệ nhân mà còn gửi gắm giá trị văn hóa, lịch sử và niềm tự hào của người dân nơi đây.
Giới thiệu

Làng Kép (còn gọi là làng Kép 1, 2), nằm tại xã Ia Mơ Nông, huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai, là trung tâm của nghề điêu khắc gỗ dân gian độc đáo của người Jrai. Nghệ nhân ở đây được xem là những “nghệ sĩ của buôn làng”, được cho rằng có khả năng đặc biệt do thần linh ban cho. Tượng gỗ Jrai không chỉ đơn thuần là tác phẩm nghệ thuật, mà còn được sử dụng trong nhiều nghi lễ sinh hoạt cộng đồng như tang ma, trang trí nhà rông, hay làm đẹp cho nhà sàn.
Lịch sử hình thành và văn hóa

- Nghề điêu khắc gỗ của người Jrai đã tồn tại lâu đời, gắn liền với đời sống tâm linh và tín ngưỡng cộng đồng. Các tượng thường được kết hợp trong kiến trúc nhà mồ, nhà rông, thể hiện vai trò thiêng liêng trong các nghi lễ truyền thống.
- Tượng gỗ được sử dụng để trang trí quanh nhà mồ — yếu tố kiến trúc quan trọng trong lễ bỏ mả — bao gồm nhiều hình tượng từ nhà cửa, con người đến loài vật, từ đời sống thường nhật đến các biểu tượng hiện đại như bóng đá, xe máy, tình yêu.
- Vật liệu điêu khắc thường là các loại gỗ tự nhiên như: gỗ mít, gỗ muồng đen, xoài, chôm chôm, bồ kết... Những cây gỗ này được chọn từ vườn hoặc trong làng vì gỗ từ rừng bị quản lý chặt chẽ.
- Trong lễ bỏ mả, tượng gỗ không chỉ có vai trò trang trí mà còn góp phần tạo nên môi trường linh thiêng, thể hiện niềm tin rằng linh hồn người chết sử dụng các vật phẩm như nơi trú ngụ ở thế giới sau.
Những trải nghiệm đặc sắc khi đến thăm

Quan sát nghệ nhân
Tham quan làng Kép, du khách có thể tận mắt chứng kiến cách các nghệ nhân tận dụng công cụ thô sơ như rìu, dao rựa, đục… để tạc tượng mô phỏng đời sống và tự nhiên một cách tinh tế
Tham quan nhà mồ và tượng gỗ
Một trong những điểm thu hút đặc biệt ở làng Kép là hệ thống nhà mồ trang trí với tượng gỗ đa dạng và sinh động — từ những hình ảnh truyền thống như mẹ ôm con, đến biểu tượng hiện đại như đôi tình nhân đi xe máy
Trải nghiệm văn hóa sâu
Khách có thể tham gia tour trải nghiệm văn hóa cộng đồng ở làng Kép, kết hợp với các hoạt động khác như xem múa xoang, nghe cồng chiêng, tham quan nhà rông và cả trải nghiệm dệt thổ cẩm — tuy không phải là nghề chính ở làng Kép nhưng là điểm nổi bật trong đời sống bản địa
Mua sắm tác phẩm độc đáo
Các tác phẩm tượng gỗ với ý nghĩa tinh thần và giá trị văn hóa cao thường được giới thiệu và bán cho du khách, trở thành những món quà lưu niệm độc đáo.