
Những Làng Nghề Nước Mắm Tại Việt Nam
Dọc theo đường cong bờ biển Việt Nam là những vùng nước mắm nổi tiếng như Cát Hải, Phan Thiết, Cà Ná, Phú Quốc. Hương vị nước mắm được quyết đinh bởi nguồn cá, tỷ lệ trộn muối, đặc thù khí hậu và phong vị ẩm thực đặc trưng theo mỗi vùng. Nguồn cá, phương pháp chượp ủ, tỷ lệ muối, đặc thù khí hậu riêng tạo nên phong vị đặc trưng cho nước mắm từng vùng.
Nước mắm Phú Quốc – Kiên Giang
.jpg)
Huyện đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang, nổi tiếng là nơi có nguồn cá cơm dồi dào, tươi ngon và béo mập – nguyên liệu chính tạo nên thương hiệu nước mắm truyền thống với hàm lượng đạm cao. Những dòng nước mắm đặc sản tại đây thường đạt độ đạm từ 40 đến 43 độ, thể hiện chất lượng đậm đà đặc trưng.
Nước mắm Phú Quốc còn gây ấn tượng bởi màu nâu đỏ cánh gián đẹp mắt, hương thơm nhẹ nhàng, vị đậm đà, hậu vị béo tự nhiên và độ sánh đặc trưng – tất cả hòa quyện tạo nên sản phẩm mang đậm tinh hoa ẩm thực vùng biển.
Nước mắm Long Xuyên – An Giang
.jpg)
Nguyên liệu để làm nước mắm Long Xuyên (An Giang) được vận chuyển trực tiếp từ vùng biển Phú Quốc. Cá được muối ngay trên thuyền nhằm giữ trọn độ tươi ngon tự nhiên. Loại muối dùng để ướp là muối hạt to, có màu hơi ngả vàng và đạt độ tinh khiết cao. Tỷ lệ ướp cá và muối thường là 2:1.
Sau khoảng 9 đến 12 tháng ủ chượp, nước mắm thu được có màu đỏ đẹp mắt, hương thơm đậm đà và mang hương vị đặc trưng riêng biệt của vùng sông nước miền Tây.
Nước mắm Cà Ná – Ninh Thuận
.jpg)
Vựa muối Cà Ná, nổi tiếng với nguồn cá biển phong phú và truyền thống làm nước mắm lâu đời hàng trăm năm, là nơi sản xuất ra những giọt nước mắm đậm đà và chất lượng. Các cơ sở ủ mắm tại đây nằm sát cảng cá, chỉ cách vài trăm mét, nhằm đảm bảo chọn được những mẻ cá tươi ngon nhất ngay khi vừa cập bờ.
Nguyên liệu chính thường là cá cơm, cá nục, được ướp theo tỷ lệ cá : muối là 7:3, cho ra loại nước mắm cốt có độ đạm tự nhiên lên đến 30 độ. Các loại cá như cá cơm đen, cơm sọc, cơm than, với kích cỡ 5–7 cm hoặc 7–9 cm, sau khi được trộn muối sẽ được đưa thẳng vào các bể chượp để ủ.
Nhờ vào khí hậu nắng nóng đặc trưng của Ninh Thuận, quá trình lên men tự nhiên diễn ra thuận lợi, giúp mắm nhanh chín. Cá được ủ trong thùng hoặc bể chượp trong nhà. Sau 12–18 tháng, mắm bắt đầu đạt độ chín, và người làm tiếp tục đảo trộn đều mỗi ngày trong vòng 4 tháng. Sau giai đoạn này, nước mắm được để lắng kỹ, cho ra phần cốt keo sánh đặc trưng, có màu cánh gián óng đẹp, hương thơm dịu nhẹ và vị đậm đà tự nhiên.
Kết luận
Dù đã trải qua nhiều biến động và thăng trầm theo dòng chảy thời gian, nghề làm nước mắm truyền thống ở Phú Quốc vẫn được duy trì và phát triển bền vững. Những kinh nghiệm quý báu, bí quyết gia truyền cùng kỹ thuật chế biến nước mắm tinh tế vẫn luôn được gìn giữ, bảo tồn và truyền dạy qua nhiều thế hệ. Không chỉ là gia vị quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày của người dân địa phương, nước mắm Phú Quốc còn là biểu tượng văn hóa đặc trưng, mang đậm bản sắc và tinh thần của cộng đồng nơi đây.