
Di Tích Kiến Trúc Nghệ Thuật Đình Bình Thủy Cần Thơ
Đình Bình Thủy là một công trình mang đậm nét tinh hoa văn hóa của sông nước miệt vườn Cần Thơ nói riêng và miền Tây Nam Bộ nói chung. Bất kỳ ai khi du lịch Cần Thơ đều muốn ghé thăm đình để chiêm ngưỡng kiến trúc nghệ thuật cổ cũng như tìm hiểu về lịch sử và quá trình hình thành của ngôi đình này.
Lịch sử đền Bình Thủy

Đình Bình Thủy, một trong những di tích lịch sử – văn hóa tiêu biểu của thành phố Cần Thơ, được xây dựng vào năm 1844 tại làng Bình Hưng, tổng Định Thới, huyện Vĩnh Định, phủ Ba Xuyên (nay thuộc phường Bình Thủy, quận Bình Thủy, TP. Cần Thơ).
Năm 1852, trong một lần đi tuần trên sông, quan Khâm sai Huỳnh Mẫn Đạt gặp trận cuồng phong dữ dội. Ông may mắn tránh nạn tại vùng Bình Hưng và bình an vô sự. Sau khi thoát hiểm, ông cho mở tiệc tạ ơn và đổi tên vùng đất này thành “Bình Thủy”, với ý nghĩa “dòng nước yên bình”. Từ đó, ngôi đình cũng mang tên Đình Bình Thủy.
Đến năm 1853, người dân trong làng cùng nhau quyên góp để trùng tu, mở rộng ngôi đình bằng gạch, mái ngói đỏ tươi và những bộ khung gỗ bền chắc. Đồng thời, nhà võ ca cũng được dựng thêm để phục vụ các dịp lễ hội, tế lễ.
Sau hơn nửa thế kỷ, đến đầu năm 1904, đình bắt đầu xuống cấp. Quan Tri phủ Nguyễn Đức Nhuận đã cho tiến hành xây dựng lại, song công trình bị gián đoạn do ông qua đời. Mãi đến năm 1909, việc trùng tu mới được tiếp tục và hoàn thành vào năm 1910, mang diện mạo bề thế, uy nghi như ngày nay.
Cũng trong thời gian này, làng Bình Thủy được đổi tên thành Long Tuyền (nghĩa là “con rồng nằm”). Vì vậy, ngôi đình còn được người dân quen gọi là Long Tuyền Cổ Miếu hay Đình Long Tuyền, trở thành biểu tượng văn hóa, tâm linh đặc sắc của người dân Nam Bộ xưa và nay.
Kiến trúc độc đáo ở đình Bình Thủy

Vẻ đẹp kiến trúc mang đậm nét đặc trưng của miền Tây Nam Bộ được thể hiện rõ nét khi bạn ghé thăm Đình Bình Thủy. Nếu là người yêu thích và am hiểu kiến trúc đền chùa Việt Nam, bạn sẽ dễ dàng nhận ra sự khác biệt độc đáo của ngôi đình này so với các đình làng miền Bắc.
Công trình là sự giao thoa tinh tế giữa kiến trúc truyền thống dân tộc trong thời kỳ khai hoang vùng đất phương Nam và ảnh hưởng văn hóa Trung Hoa. Với diện tích hơn 4.000m², đình được thiết kế có chủ đích, không rập khuôn, mang đến cảm giác vừa cổ kính, vừa mới lạ cho du khách tham quan.
Kiến trúc bên ngoài

Nhìn từ xa, đình Bình Thủy gây ấn tượng với kiến trúc “thượng lầu hạ hiên”, các mái ngói chồng lên nhau tạo dáng thanh thoát và đầy nghệ thuật. Trên nóc đình là những tượng cá hóa rồng, kỳ lân, hình nhân – biểu tượng cho sự linh thiêng và thịnh vượng.
Bên góc trái mái đình có cuốn thư, cùng các chi tiết bình hoa, giỏ lam đào và hoa văn lá xoài tráng men xanh được trang trí tỉ mỉ. Phía trước là hàng cột xi măng chạm khắc họa tiết hoa lá tinh tế, tạo điểm nhấn hài hòa và uy nghi.
Không gian bên trong

Bên trong đình được chia thành nhiều gian thờ trang nghiêm. Ở giữa tiền đường là bàn thờ Nghi Trung và Nghi Hạ, phía trong đặt bàn thờ Nghi Thượng – nơi người dân dâng hoa, cúng tế trong các dịp lễ hội.
Khu chính điện là trung tâm linh thiêng nhất, với bàn thờ chánh đặt ở giữa, hai bên là bàn thờ Tiền Hiền – Hậu Hiền, Hương chức Tiên Giáo, cùng các bàn thờ Tả Bang và Hữu Bang. Bên ngoài đình còn có hai miếu thờ Thần Hổ và Thần Nông, thể hiện tín ngưỡng dân gian đặc trưng của người Nam Bộ.
Giá trị văn hóa

Dù được xây mới vào đầu thế kỷ XX, nhưng Đình Bình Thủy vẫn giữ nguyên tinh hoa kiến trúc truyền thống Việt Nam, thể hiện qua từng mảng chạm, họa tiết, và đường nét trang trí gần gũi mà tinh xảo.
Đây không chỉ là công trình tín ngưỡng mà còn là biểu tượng văn hóa, niềm tự hào của người dân Cần Thơ – nơi lưu giữ hồn cốt của miền Tây sông nước, nhắc nhớ cội nguồn và truyền thống dân tộc qua bao thế hệ.
Lễ hội đình Bình Thủy Cần Thơ

Khi đến tham quan Đình Bình Thủy, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiến trúc cổ kính và độc đáo, mà còn có cơ hội hòa mình vào không khí lễ hội rộn ràng, đậm đà bản sắc văn hóa miền Tây Nam Bộ.
Hằng năm, tại đình diễn ra hai lễ hội Kỳ Yên lớn, thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương:
- Lễ Kỳ Yên Thượng Điền (từ ngày 12 – 14 tháng 4 âm lịch): Đây là lễ hội cúng Bổn Cảnh Thần Hòa – vị thần bảo hộ đất đai và mang lại bình an cho dân làng. Lễ hội gồm nhiều nghi thức truyền thống trang nghiêm như cúng tế, cầu an, thỉnh sắc thần, cùng các tiết mục hát bội, diễn xướng dân gian mang đậm nét văn hóa Nam Bộ.
- Lễ Kỳ Yên Hạ Điền (từ ngày 14 – 15 tháng 12 âm lịch): Được tổ chức sau mùa vụ, lễ hội là dịp người dân tạ ơn trời đất và cầu cho vụ mùa mới thuận lợi, mưa thuận gió hòa. Ngoài phần nghi lễ, du khách còn được tham gia nhiều hoạt động vui chơi dân gian như hát bội, hát tiều, thả vịt, kéo co, thi nấu ăn, tạo nên không khí sôi nổi, gắn kết cộng đồng.









