
NotebookLM Tưởng Chỉ Là AI Ghi Chú Nhưng Lại Thành Trợ Lý Tri Thức Tôi Không Thể Rời Bỏ
Trải nghiệm đầu tiên khiến tôi bất ngờ - Lần đầu tôi tải một tập tài liệu hơn 120 trang lên NotebookLM, chỉ sau chưa đầy 2 phút, AI đã tóm tắt lại thành một bản ngắn gọn, dễ hiểu. Khi tôi đặt câu hỏi chi tiết về chương 2, nó không chỉ trả lời đúng trọng tâm mà còn đưa ra những dẫn chứng tôi vốn định mất nhiều giờ mới lọc ra được. Khoảnh khắc đó, tôi hiểu rằng NotebookLM không đơn thuần chỉ là công cụ ghi chú, mà thực sự giống như một trợ lý tri thức cá nhân.
1. NotebookLM là gì và vì sao tôi thử nó

Khi Google giới thiệu NotebookLM, tôi nghĩ đây chỉ là một ứng dụng “ghi chú nâng cao” giống Evernote hay Notion. Công việc của tôi gắn liền với việc đọc và xử lý nhiều báo cáo, nên tôi muốn thử xem liệu AI này có giúp tôi tiết kiệm chút thời gian nào không.
Nhưng thực tế cho thấy NotebookLM vượt xa kỳ vọng ban đầu: nó có thể đọc, hiểu, tổng hợp và trả lời câu hỏi dựa trên chính dữ liệu mà tôi đưa vào.
2. Cách NotebookLM hoạt động

Theo tài liệu từ Google AI Blog, NotebookLM được phát triển dựa trên mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) và tích hợp sâu trong hệ sinh thái Google. Cơ chế chính gồm:
Người dùng tải lên tài liệu (Google Docs, PDF hoặc văn bản khác).
NotebookLM tự động tóm tắt nội dung chính.
Người dùng có thể trò chuyện trực tiếp với AI, đặt câu hỏi liên quan đến tài liệu.
AI trả lời dựa trên nội dung được nạp, hạn chế tình trạng “bịa đặt” (hallucination).
Điều này khiến NotebookLM khác hẳn một công cụ ghi chú thông thường: nó chủ động phân tích, không chỉ lưu trữ.
3. Trải nghiệm cá nhân: từ ghi chú sang cố vấn học thuật

Tôi quyết định thử nghiệm với một tập tài liệu dày hơn 120 trang luận văn. Bình thường, tôi sẽ cần vài ngày để đọc, gạch ý và tóm tắt thủ công.
Sau khi tải lên, chỉ trong chưa đến 2 phút, NotebookLM đã đưa ra một bản tóm tắt ngắn gọn, dễ hiểu.
Khi tôi hỏi: “Các luận điểm chính trong chương 2 là gì?”, NotebookLM trả lời chính xác và còn liệt kê thêm những dẫn chứng đi kèm.
Tôi thử hỏi khó hơn: “Có điểm nào mâu thuẫn giữa chương 2 và chương 4 không?” – và bất ngờ thay, NotebookLM chỉ ra sự khác biệt trong cách tác giả sử dụng số liệu, thứ mà có lẽ nếu tự đọc tôi sẽ bỏ sót.
Cảm giác lúc đó khá rõ ràng: đây không còn là AI ghi chú nữa, mà là một người cộng sự tri thức thực sự.
4. Tính năng nổi bật của NotebookLM

Khi dùng NotebookLM trong vài tuần liên tục, tôi nhận ra nó không chỉ là công cụ đọc tài liệu nhanh mà còn giúp tôi tổ chức thông tin theo cách mà trước đây tôi phải mất hàng giờ mới làm được. Đặc biệt, cảm giác thú vị nhất là khi tôi chỉ cần nạp tài liệu và trò chuyện với AI như với một đồng nghiệp, nó đã tự động gợi ý các ý chính hoặc so sánh số liệu giúp tôi.
Những tính năng tôi thấy nổi bật nhất gồm:
Tóm tắt thông minh – Biến hàng chục trang tài liệu thành vài đoạn cô đọng.
Trả lời trực tiếp từ dữ liệu – Giúp tôi tiết kiệm thời gian kiểm tra chéo.
Sinh dàn ý và bảng so sánh – Rất hữu ích khi cần chuẩn bị báo cáo hoặc nghiên cứu.
Tích hợp Google Workspace – Liền mạch với Google Docs và Drive.
Hỗ trợ nhóm – Có thể chia sẻ và cùng phân tích tài liệu trong nhóm học tập hoặc công việc.
5. Ưu điểm và hạn chế từ trải nghiệm thực tế

Trong quá trình sử dụng, tôi đã thử NotebookLM cho cả công việc lẫn học tập. Có những lúc nó khiến tôi cực kỳ ấn tượng, nhưng cũng có tình huống tôi phải cân nhắc lại. Dưới đây là những điểm mạnh và điểm yếu mà chính tôi đã trải nghiệm:
Ưu điểm
Tiết kiệm thời gian cực lớn: một ngày đọc tài liệu rút xuống còn vài giờ.
Hỗ trợ phân tích chuyên sâu: phát hiện điểm mâu thuẫn hoặc logic trong văn bản.
Thân thiện với người dùng: giao diện giống Google Docs, dễ làm quen.
Hạn chế
Chưa hỗ trợ tốt tiếng Việt: hiệu quả cao nhất khi dùng tiếng Anh.
Có lúc trả lời hơi chung chung nếu câu hỏi quá rộng hoặc mơ hồ.
Vấn đề bảo mật dữ liệu: Google cam kết bảo mật, nhưng người dùng vẫn nên cẩn trọng khi đưa tài liệu nhạy cảm lên AI.
6. Kết luận: Vì sao tôi không thể rời bỏ NotebookLM

NotebookLM đã thay đổi hoàn toàn cách tôi tiếp cận tài liệu: từ việc tốn hàng giờ đọc, tôi có thể nắm bắt nhanh nội dung cốt lõi và đi sâu vào những điểm quan trọng.
Nó không thay thế tư duy con người, nhưng là một cánh tay phải đắc lực trong học tập và công việc. Đó là lý do tôi khẳng định rằng: sau khi đã trải nghiệm, tôi không thể rời bỏ NotebookLM.