
Hiểu Để Tự Do: Điều Gì Ta Kiểm Soát Và Điều Gì Không?
Trong hành trình sống và học hỏi không ngừng, con người hiện đại thường bị kéo theo dòng xoáy của thế giới bên ngoài – từ công việc, gia đình, mạng xã hội đến các kỳ vọng, định kiến của người khác. Thế nhưng, liệu chúng ta có đang đặt quá nhiều kỳ vọng vào những thứ vốn dĩ không thuộc quyền kiểm soát của mình?
Tại EDUZ, chúng tôi tin rằng: Giáo dục không chỉ là kiến thức, mà còn là sự khai phóng tư duy và nội lực bên trong mỗi người. Bài học hôm nay không chỉ dành cho những ai đang học tập, mà còn dành cho tất cả chúng ta – những người đang cố gắng sống trọn vẹn giữa một thế giới biến động.
1. Trích dẫn từ Epictetus – Gốc rễ của sự tự do nội tâm
“Một số thứ trong vòng kiểm soát của chúng ta, trong khi những thứ khác thì không. Chúng ta chỉ có thể kiểm soát sự đánh giá, sự lựa chọn, sự khao khát, sự ác cảm của mình và tất cả những thứ mà chúng ta làm. Chúng ta không thể kiểm soát cơ thể, của cải, danh tiếng, địa vị và tất cả những thứ mà chúng ta không làm. Hơn nữa, những thứ trong sự kiểm soát của chúng ta về bản chất là tự do, không có sự cản trở và không có chướng ngại, trong khi đó tất cả những thứ chúng ta không thể kiểm soát thì yếu đuối, đê tiện, có thể bị cản trở và không phải của chúng ta.”— Epictetus, Enchiridion, 1.1–2
Đây là một trong những trích dẫn nền tảng của trường phái khắc kỷ (Stoicism), chỉ rõ hai vùng ảnh hưởng trong cuộc sống: vùng chúng ta kiểm soát và vùng ngoài tầm kiểm soát. Theo Epictetus, tự do thực sự nằm ở khả năng làm chủ cảm xúc, suy nghĩ và hành vi của chính mình – chứ không phải trong những thứ như danh tiếng, địa vị hay hoàn cảnh.
2. Chìa khóa làm chủ cuộc đời: Hiểu đúng về vùng kiểm soát
Trong thực tế, bạn không thể ngăn người khác chỉ trích bạn, không thể điều khiển nền kinh tế hay bảo đảm mọi việc luôn suôn sẻ. Nhưng bạn có thể quyết định:
Bạn sẽ phản ứng như thế nào với lời chỉ trích?
Bạn chọn cách nhìn nhận sự việc ra sao – là một thất bại, hay một bài học?
Bạn nuôi dưỡng điều gì bên trong mình – lòng biết ơn, sự kiên định hay nỗi oán giận?
Điều đáng mừng là mọi sự phát triển, trưởng thành và hạnh phúc lâu dài đều nằm ở vùng mà bạn có thể kiểm soát. Khi bạn tập trung vào rèn luyện tư duy, nhân cách, lựa chọn sống tử tế – bạn đang đầu tư vào vùng an toàn và bền vững nhất của mình.
Ngược lại, càng bám víu vào kết quả bên ngoài, chúng ta càng dễ thất vọng, bị chi phối và đánh mất chính mình.
3. EDUZ – Hành trình xây dựng nội lực số và trí tuệ cảm xúc
Tại EDUZ, chúng tôi không chỉ cung cấp giải pháp công nghệ cho giáo dục và doanh nghiệp – mà còn đồng hành cùng bạn trong hành trình xây dựng “hệ sinh thái bên trong” vững vàng.
Chúng tôi tin: Khi một cá nhân hiểu rõ điều mình kiểm soát, họ sẽ tự do. Khi một tổ chức vận hành theo nguyên tắc này, họ sẽ bền vững.
Và hành trình đó bắt đầu từ việc hướng vào bên trong – thay vì chạy theo bên ngoài.
- Bạn có đang kiểm soát điều cần kiểm soát?
- Hôm nay, bạn sẽ làm chủ hay bị dẫn dắt?