Chấp Nhận Hay Chỉnh Sửa Gợi Ý? Tôi Học Được Gì Từ Copilot
Lần đầu tiên tôi thử GitHub Copilot, tôi đã vừa bất ngờ, vừa hoài nghi: liệu một AI có thể viết code thay mình thật sao? Sau vài tuần trải nghiệm, tôi nhận ra Copilot không đơn giản là một công cụ “gõ code hộ”, mà nó buộc tôi phải học cách quyết định: khi nào nên chấp nhận gợi ý, và khi nào cần chỉnh sửa để code chạy đúng.
Trong bài viết này, tôi sẽ chia sẻ hành trình trải nghiệm thực tế với Copilot, từ những lần hứng thú khi nhận được đoạn code hoàn hảo, cho đến những lúc bực mình vì gợi ý sai logic. Và quan trọng nhất, tôi rút ra được những bài học quý về kỹ năng code và cách học lập trình với AI.
1. GitHub Copilot dưới góc nhìn người mới trải nghiệm
Tôi còn nhớ lần đầu bật GitHub Copilot trong IntelliJ IDEA, màn hình hiện ra những dòng code Spring Boot gợi ý chạy song song cùng lúc tôi gõ phím, tôi cảm thấy như bước vào một “phòng thí nghiệm” đầy mới mẻ. Khi đó vừa hồi hộp, vừa tò mò, giống như có một “đồng đội vô hình” đang thì thầm ý tưởng vào tai mình. Bên cạnh những class, controller, và repository quen thuộc, một cái tên lạ lẫm xuất hiện mờ mờ dưới dạng gợi ý code ngay khi tôi gõ những dòng đầu tiên: GitHub Copilot.
Ban đầu, tôi gần như bị cuốn hút bởi tốc độ phản hồi của nó. Chỉ cần viết vài chữ như “@GetMapping”, ngay lập tức Copilot đã điền ra cả method mẫu, thậm chí kèm theo “ResponseEntity”. Thú thật, tôi đã bất ngờ đến mức chỉ ngồi nhìn vài giây trước khi bấm Enter để chấp nhận gợi ý.
Nhưng đi kèm sự thích thú, tôi cũng không tránh khỏi cảm giác hoài nghi. “Liệu nó có thực sự hiểu được business logic của ứng dụng mình không? Hay chỉ là copy-paste những gì học được từ đâu đó?” Câu hỏi đó cứ lặp lại trong đầu tôi khi gõ tiếp từng dòng code.
Và rồi, tôi bắt đầu nhận ra Copilot không phải là “chiếc đũa thần” biến mọi thứ thành hoàn hảo. Đúng, nó nhanh và tiện, nhưng không ít lần đưa ra những đoạn code giống như được lấy ra từ một tutorial nào đó — sạch sẽ nhưng thiếu hồn, chưa khớp với logic dự án Spring Boot của tôi.
Trải nghiệm ban đầu ấy giống như việc gặp một đồng đội mới: nhiều tiềm năng, đôi khi hiểu ý bạn rất nhanh, nhưng cũng có lúc “nói trật lất” khiến bạn phải cười gượng và chỉnh lại.
2. Khi nào tôi chọn “chấp nhận” gợi ý từ Copilot?
Có những lúc tôi cảm thấy Copilot giống như một “người bạn đồng hành thấu hiểu”, vì nó gợi ý đúng cái tôi đang nghĩ trong đầu mà không cần diễn giải quá nhiều.
Điển hình là khi tôi phải viết lại những đoạn code quen thuộc: tạo một vòng lặp duyệt danh sách, khai báo hàm xử lý chuỗi, hay viết unit test cơ bản. Chỉ cần gõ vài ký tự đầu tiên, Copilot đã đưa ra gợi ý trọn vẹn, đúng với ý tôi định làm. Những khi đó, tôi hầu như không do dự mà nhấn phím Tab để chấp nhận ngay.
Lý do đơn giản là vì Copilot giúp tôi tiết kiệm thời gian ở những chỗ “lặp đi lặp lại”. Thay vì gõ hàng chục dòng code giống nhau, tôi chỉ cần viết một nửa câu và để Copilot hoàn thiện nốt. Điều này không chỉ giảm mệt mỏi mà còn cho tôi thêm không gian để tập trung vào những phần quan trọng hơn của dự án.
Một trường hợp khác tôi thường chấp nhận gợi ý là khi tôi viết một controller trong Spring Boot và bắt đầu gõ “@GetMapping("/users")”, Copilot ngay lập tức đưa ra đoạn code hoàn chỉnh với “public ResponseEntity getAllUsers()”. Tôi không cần phải ngồi viết từng dòng boilerplate code nữa, vì rõ ràng đây là mẫu quen thuộc mà dự án nào cũng phải có. Trong trường hợp này, việc chấp nhận gợi ý giúp tôi tiết kiệm ít nhất vài phút, nhưng quan trọng hơn, nó giữ cho dòng chảy suy nghĩ của tôi không bị đứt quãng.
Tôi cũng hay chấp nhận gợi ý khi viết:
- Các đoạn code lặp đi lặp lại: ví dụ như toString(), equals(), hay hashCode().
- Các đoạn cấu hình quen thuộc: annotation của Spring (@RequestBody, @RestController, @RequestMapping, @PathVariable hay các annotation trong thư viện Lombok như @Getter, @Setter, @AllArgsConstructors,…) hoặc cấu hình cho Spring Security.
- Các mẫu code phổ biến: tạo service method đơn giản như findById(), save(), hoặc deleteById().
Trong những tình huống này, Copilot giống như một “bàn tay phụ” giúp tôi bớt tốn công gõ lại những đoạn code mà ai cũng biết, nhưng lại chiếm nhiều thời gian. Tôi nhận ra: chấp nhận gợi ý không chỉ tiết kiệm thời gian, mà còn giữ năng lượng sáng tạo cho những phần code thật sự quan trọng.
Tất nhiên, tôi không chấp nhận mọi thứ một cách mù quáng. Tôi chọn gợi ý khi chúng nằm trong “vùng an toàn” – tức là logic đơn giản, ít rủi ro, và dễ kiểm chứng ngay lập tức. Nói cách khác, Copilot như một người bạn đồng hành đáng tin cậy trong những việc quen tay, nơi mà sự chính xác gần như được đảm bảo.
3. Khi nào tôi buộc phải chỉnh sửa gợi ý của Copilot để code chạy đúng?
Tuy nhiên có một điều tôi nhanh chóng nhận ra: Copilot không phải lúc nào cũng hiểu hết ý đồ của tôi. Có những lần, nó đưa ra gợi ý “trông rất hay”, nhưng khi chạy code thì lại không như mong đợi. Và đó chính là lúc tôi phải chỉnh sửa gợi ý.
Một ví dụ cụ thể là khi tôi viết service cho Spring Boot. Tôi định viết một method để tìm User theo email. Tôi mới chỉ gõ findBy, thì Copilot đã nhanh nhảu đề xuất findByUsername. Đúng là phổ biến, nhưng không đúng yêu cầu. Nếu tôi lười và chấp nhận, chắc chắn sẽ phải quay lại sửa. Tôi học được rằng Copilot thường ưu tiên gợi ý theo mẫu code phổ biến nhất, chứ không hiểu chính xác business logic của dự án.
Cũng có lúc Copilot gợi ý quá dài dòng. Tôi chỉ cần một đoạn xử lý exception đơn giản, nhưng nó lại “hào phóng” thêm try-catch nhiều tầng, log rườm rà, thậm chí còn gợi ý trả về response phức tạp không cần thiết. Trong những tình huống đó, tôi phải tinh gọn lại code để giữ cho dự án rõ ràng và nhất quán.
Và đáng nhớ nhất là khi làm việc với Spring Security. Copilot gợi ý một cấu hình filter chain… nhưng thiếu mất một bean quan trọng. Chạy ứng dụng lên là dính lỗi ngay. Tôi buộc phải tự bổ sung và chỉnh sửa. Đó là lúc tôi hiểu: Copilot có thể viết đúng cú pháp, nhưng chưa chắc viết đúng logic.
Nói ngắn gọn, tôi thường chỉnh sửa gợi ý của Copilot trong những trường hợp:
- Khi gợi ý không khớp với business logic của dự án.
- Khi gợi ý quá dài dòng hoặc dư thừa so với nhu cầu.
- Khi gợi ý sai hoặc thiếu chi tiết quan trọng, đặc biệt với cấu hình nâng cao (Spring Security, JPA…).
Những khoảnh khắc này đôi khi gây bực mình, nhưng ngược lại, chúng buộc tôi phải dừng lại, đọc kỹ và tư duy nhiều hơn. Và đó cũng chính là một phần giá trị của việc dùng Copilot: nó không cho bạn code hoàn hảo, nhưng nó cho bạn một “điểm bắt đầu” để bạn cải thiện.
4. Điều tôi học được về kỹ năng code từ việc chấp nhận và chỉnh sửa xen kẽ cùng Copilot
Trước khi dùng Copilot, tôi có một thói quen hơi “xấu” là thường tra Google hoặc StackOverflow gần như ngay khi gặp vấn đề. Copilot thay đổi nhịp làm việc đó: nó đặt gợi ý ngay trong IDE, và tôi phải ra quyết định tại chỗ — chấp nhận, chỉnh sửa hay bỏ qua. Chính sự xen kẽ liên tục giữa việc “chấp nhận” và “chỉnh sửa” này dần dần dạy tôi nhiều bài học thú vị:
- Không có gợi ý nào hoàn hảo 100%: Copilot thường cho tôi một đoạn code đúng cú pháp, nhưng chưa chắc đúng logic. Khi đó, tôi buộc phải đọc kỹ, tự phân tích xem dòng nào thực sự cần, dòng nào “rườm rà”. Thói quen này rèn cho tôi khả năng “code review” ngay cả khi chính mình là người viết.
- Hiểu rõ hơn bản chất thay vì chỉ chạy theo “copy-paste”: Trước đây khi copy code trên mạng, tôi thường chạy thử và nếu không lỗi thì coi như xong. Nhưng với Copilot, vì code sinh ra nằm ngay trong context của dự án, tôi bắt buộc hiểu rõ: biến này lấy từ đâu, service nào đang được gọi, annotation nào quan trọng trong Spring Boot. Tôi thấy mình học sâu hơn, không hời hợt.
- Kỹ năng diễn đạt ý tưởng bằng code: Tôi nhận ra rằng prompt chính là “ngôn ngữ thứ hai” bên cạnh Java. Khi tôi đặt tên method hoặc comment càng rõ, Copilot gợi ý càng sát. Nhờ đó, tôi học cách diễn đạt ý định của mình chính xác và ngắn gọn hơn.
- Kỹ năng debug trở nên sắc bén hơn: Có lần Copilot gợi ý đoạn code xử lý @Transactional nhưng lại đặt sai chỗ. Khi chạy, tôi gặp lỗi rollback. Thay vì mất hàng giờ dò tìm, tôi học cách so sánh giữa code của mình và gợi ý của AI để nhanh chóng phát hiện chỗ bất hợp lý.
5. Copilot trong hành trình học code của tôi: trợ thủ hay “cái bẫy”?
Nếu nhìn lại hành trình học code cùng Copilot, tôi thấy nó giống như một người bạn đồng hành nhiều mặt. Có lúc nó kéo tôi đi nhanh hơn, có lúc lại vô tình khiến tôi “lười suy nghĩ”. Và chính vì thế, tôi thường tự hỏi: Copilot là trợ thủ hay là cái bẫy?
Nhắc đến trợ thủ đắc lực, tôi nhận ra được rằng:
- Khi tôi đang loay hoay với cú pháp Spring Boot, Copilot như “nhắc bài” kịp lúc.
- Nó giúp tôi tiết kiệm rất nhiều thời gian ở những đoạn lặp đi lặp lại như viết DTO, Repository, hay annotation quen thuộc.
- Nó cũng gợi ý những pattern mà nếu tự học có thể tôi mất cả tháng mới “tình cờ” thấy được trên mạng.
Mặc dù rất hữu ích, tuy nhiên đôi lúc Copilot cũng tiềm ẩn “cái bẫy”:
- Tôi nhận ra có những hôm mình… chấp nhận gợi ý quá nhanh mà không kiểm chứng kỹ, dẫn đến lỗi logic khó dò.
- Nếu lệ thuộc quá nhiều, kỹ năng tự viết code từ đầu của tôi dễ bị mòn dần. Tôi có thể chạy code, nhưng không chắc giải thích được tại sao nó chạy.
- Có cảm giác Copilot đôi khi biến tôi thành người “kiểm tra code của AI” hơn là một lập trình viên chủ động.
Tất nhiên rằng, tôi có những giải pháp thoát khỏi “cái bẫy đó”:
- Tôi đặt ra một quy tắc: mỗi đoạn gợi ý được chấp nhận thì tôi phải tự giải thích bằng lời (ít nhất trong đầu) tại sao nó hợp lý.
- Khi gặp bug, thay vì đổ lỗi “do Copilot viết sai”, tôi coi đó là cơ hội để soi lại cách mình prompt hoặc cách mình hiểu vấn đề.
- Tôi coi Copilot như một gia sư tạm thời, không phải “cây gậy chống” mãi mãi.
Sau tất cả, tôi nhận ra rằng việc học cùng Copilot không chỉ dừng ở những dòng code trên màn hình. Thử thách thực sự bắt đầu khi tôi đưa toàn bộ sản phẩm mình làm ra ngoài, để kiểm chứng nó chạy đúng, có thể chia sẻ và cộng tác cùng người khác. Và đó cũng là lúc hành trình tiếp theo mở ra…
Xem thêm bài viết có liên quan:
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg){kind=logo}
.jpg)
.png){kind=logo}
.png){kind=logo}
.png)
.png)
.png){kind=logo}
.png){kind=logo}
.png){kind=logo}
.png)
.png){kind=logo}
.png){kind=logo}
.png){kind=logo}
.jpg){kind=logo}
.jpg)
.png)
![Phương Hoa Sea Garden Hà Tiên [DEMO]](https://netid.vn/datafiles/18/2024-07/thumbs-43280754-z5663208563916_ca6fa4455aeeac4c01cc4a8f079f1893.jpg)
.png)
.jpg)
.png)
![[WS13] NB // MC - Làm chủ sân khấu](https://netid.vn/datafiles/18/2023-11/thumbs-56502092-IMG_1068.jpeg)
.png)
.png)
.png)
 of thông bao.jpg)
