
Lập Trình Viên Có Nên Dùng ChatGPT Khi Viết Code?
Nhiều câu hỏi được đặt ra như “ChatGPT có thể viết code được không?”, “Có nên dùng AI khi lập trình không? Có bị lệ thuộc không?”...Đây là những câu hỏi mà rất nhiều bạn dev – từ sinh viên mới học code đến lập trình viên lâu năm – thường thắc mắc.
Vậy thật sự thì… có nên dùng ChatGPT khi viết code không? Câu trả lời ngắn gọn là: Có – rất nên! Nhưng điều quan trọng là: dùng đúng cách.
1. Khi bạn cần trợ lý để viết nhanh những đoạn code quen thuộc
Có lúc bạn không muốn phải viết lại lần thứ 100 một hàm xử lý form hay một đoạn gọi API quen thuộc. Những lúc đó, ChatGPT giống như một người đồng đội cực kỳ nhanh tay, chỉ cần bạn mô tả yêu cầu.
Nhờ viết hàm xử lý dữ liệu, validate form, xử lý chuỗi,...
Gợi ý template tạo API, cấu trúc project, component UI,...
Có thể chuyển đổi code giữa các ngôn ngữ như từ Python sang JavaScript.
Tiết kiệm thời gian, đỡ “nhàm chán” khi phải code lặp đi lặp lại.
2. Khi bạn cần người “giảng giải” đoạn code khó hiểu
Đôi khi bạn đọc một đoạn code dài loằng ngoằng mà chẳng hiểu tác giả đang làm gì. Cũng có lúc bạn cần viết tài liệu hoặc comment cho đồng đội. ChatGPT có thể giúp bạn giải thích và “dịch lại” mọi thứ cho dễ hiểu.
Giải thích đoạn code phức tạp (cả bạn viết hay người khác viết).
Viết comment chi tiết, mô tả hàm, ghi chú các bước xử lý.
Viết README.md, hướng dẫn cài đặt hoặc sử dụng project.
Rất thích hợp khi bạn mới học framework mới, hoặc cần làm tài liệu nhanh.
3. Khi bạn bí ý tưởng hoặc cần tư vấn thuật toán
Có những bài toán làm mãi không ra, hoặc bạn phân vân không biết nên chọn thuật toán nào cho tối ưu. Đừng ngại nhờ ChatGPT “tư vấn chiến lược” nhé!
Gợi ý cách giải bài toán: từ đơn giản như sắp xếp, đến nâng cao như đồ thị.
So sánh giữa các phương pháp: ví dụ chọn for thường hay dùng map/filter.
Gợi ý cải tiến hiệu suất, giảm độ phức tạp thuật toán.
Phù hợp khi bạn đang luyện giải thuật, hoặc làm bài phỏng vấn.
4. Khi bạn bị lỗi mà không biết tại sao
Một trong những cảm giác bực bội nhất của lập trình viên là: “sao nó không chạy???” Những lúc như vậy, ChatGPT giống như một người bạn ngồi cạnh, đọc lỗi và nói nhẹ nhàng: “À, do chỗ này nè…”
Phân tích và giải thích lỗi (error message).
Gợi ý cách sửa bug hoặc debug logic.
Hướng dẫn cách log, test hoặc bắt lỗi đúng cách.
Không thay debugger chuyên nghiệp, nhưng rất hữu ích khi bạn cần hướng đi.
5. Khi bạn muốn nâng cấp code – mà không biết nên bắt đầu từ đâu
Viết được rồi là một chuyện, nhưng làm cho nó gọn hơn, dễ hiểu hơn, hoặc chạy nhanh hơn lại là chuyện khác. ChatGPT có thể giúp bạn “refactor” để code sạch hơn.
Gợi ý cách viết lại ngắn gọn, rõ ràng, tránh trùng lặp.
Đề xuất chia hàm, tách component, viết lại theo chuẩn clean code.
Phân tích xem đoạn nào dễ gây lỗi hoặc khó bảo trì.
Lý tưởng khi bạn đang làm việc nhóm hoặc học cách viết code chuyên nghiệp.
6. Nhưng… đừng để ChatGPT viết hộ bạn hoàn toàn
ChatGPT rất giỏi, nhưng nó không phải lập trình viên thực thụ. Nó không “hiểu” hệ thống của bạn, không chạy thử được, và đôi khi sẽ… nói sai rất tự tin. Quan trọng là bạn phải kiểm soát và hiểu những gì nó gợi ý.
Không nên dùng cho đoạn code quá nhạy cảm (bảo mật, xử lý tiền, v.v.).
Luôn đọc kỹ, kiểm tra lại logic, và test thử trước khi dùng thật.
Hạn chế việc copy-paste mà không hiểu – dễ “dính đòn” về sau.
"ChatGPT là trợ lý, bạn vẫn là người quyết định cuối cùng".
Là một lập trình viên, bạn hoàn toàn nên dùng ChatGPT như một công cụ hỗ trợ mạnh mẽ: để viết nhanh hơn, hiểu sâu hơn và học hiệu quả hơn. Nhưng hãy dùng nó đúng lúc, đúng cách – như một người bạn thông minh, chứ không phải người thay thế mình.