Ốc Hấp Sả: Khói Lam Chiều Và "Bản Giao Hưởng" Đồng Quê Nơi Bếp Cũ
Có những món ăn không chỉ để no bụng, mà là để nhớ. Giữa những ngày mưa rả rích, mùi hương nồng nàn của nồi ốc hấp sả bốc lên từ chái bếp cà ràng xưa cũ lại khiến những đứa con xa quê cồn cào nỗi nhớ. Đó không sơn hào hải vị, mà là hương vị của đồng ruộng, của sự đoàn viên và bóng dáng mẹ cha nơi miền Tây sông nước.
Quà tặng hào phóng của ruộng đồng mùa nước
Người miền Tây hào sảng, và thiên nhiên nơi đây cũng vậy. Cứ mỗi độ sa mưa hay mùa nước nổi tràn về, ốc bươu, ốc lác lại sinh sôi nảy nở khắp các mương vườn, bờ ruộng. Ngày xưa, muốn ăn ốc hấp sả đâu cần ra quán, chỉ cần xách cái rổ tre lội xuống mé sông hay dạo quanh gốc lúa một lúc là đã nặng trĩu tay mang về.
Con ốc miền Tây to tròn, vỏ bóng loáng, thịt đầy và ngọt lừ phù sa. Nguyên liệu đi kèm cũng "cây nhà lá vườn": bụi sả to tướng sau hè, vài trái ớt hiểm đỏ rực, mấy củ gừng cay nồng. Tất cả đều tươi rói, chưa từng vướng bụi đường xa.
Tuyệt kỹ "hương đồng cỏ nội" trong nồi ốc hấp
Cách làm ốc hấp sả (hay ốc luộc sả) nghe qua thì đơn giản, ai cũng làm được. Nhưng để ra đúng cái "vị xưa" thì cần sự tinh tế của người giữ lửa.
Ốc bắt về phải ngâm nước vo gạo qua đêm, hay thả vào vài trái ớt đập dập cho nhả sạch bùn đất. Cái khéo léo nằm ở chỗ xếp sả. Người má quê thường lót một lớp sả đập dập dưới đáy nồi đất hoặc nồi gang, rồi mới đổ ốc lên, trên cùng lại phủ thêm một lớp lá sả xanh mướt. Không cần đổ quá nhiều nước, chỉ xăm xắp để hơi nước bốc lên chín ốc mà vẫn giữ được độ ngọt.
Khi lửa củi bén vào nồi, nước sôi sùng sục, mùi ốc chín quyện với tinh dầu sả bốc lên ngào ngạt, len lỏi qua vách lá, bay ra tận đầu ngõ. Đó là cái mùi hương có khả năng "gây thương nhớ" mạnh mẽ nhất, đánh thức mọi giác quan trong những chiều mưa lạnh lẽo.
Ký ức bếp cà ràng và chén nước mắm gừng thần thánh
Nói đến ốc hấp sả miền Tây, không thể thiếu chén nước mắm gừng (nước mắm sả tắc). Đây là "linh hồn" quyết định độ ngon của món ăn.
Trong ký ức của nhiều người, hình ảnh người mẹ ngồi bên hiên nhà, cẩn thận giã từng lát gừng, tỏi, ớt đến khi nhuyễn nhừ, rồi pha với nước mắm nhỉ, thêm chút đường thốt nốt và nước cốt chanh/tắc sền sệt... là hình ảnh đẹp nhất.
Vị ốc giòn sần sật, ngọt thanh chấm ngập vào chén mắm gừng cay nồng, mặn ngọt hài hòa. Cắn một miếng, cái ấm nóng lan tỏa từ đầu lưỡi xuống tận dạ dày, xua tan đi cái lạnh của cơn mưa miền Tây dai dẳng.
Nhưng ngon hơn cả là không khí ăn ốc. Đó là khi cả nhà quây quần bên cái bếp cà ràng đỏ lửa, ánh sáng bập bùng soi rõ những gương mặt lấm lem khói bếp nhưng rạng rỡ nụ cười. Những câu chuyện xóm làng, chuyện mùa màng được kể rôm rả giữa tiếng húp nước ốc "xoàn xoạt".
Nỗi nhớ không tên giữa phố thị
Ngày nay, ốc hấp sả đã trở thành món ăn vặt phổ biến từ vỉa hè đến nhà hàng sang trọng. Người ta có thể thêm nước cốt dừa, lá chanh, hay chế biến cầu kỳ hơn. Nhưng với những người con miền Tây xa xứ, tìm được một hương vị mộc mạc như ngày xưa sao mà khó quá.
Thiếu đi cái mùi khói ám vào nồi đất, thiếu đi tiếng mưa rơi trên mái lá, và thiếu cả bàn tay pha nước chấm của mẹ, món ốc phố thị dường như nhạt đi vài phần cảm xúc.
Bài viết này như một tấm vé khứ hồi, đưa chúng ta trở về với gian bếp cũ, để thấy trân trọng hơn những món ăn dân dã đã nuôi lớn tâm hồn bao thế hệ người Việt.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg){kind=logo}
.jpg)
.png){kind=logo}
.png){kind=logo}
.png)
.png)
.png){kind=logo}
.png){kind=logo}
.png){kind=logo}
.png)
.png){kind=logo}
.png){kind=logo}
.png){kind=logo}
.jpg){kind=logo}
.jpg)
.png)
.png)
.jpg)
.png)
![[WS13] NB // MC - Làm chủ sân khấu](https://netid.vn/datafiles/18/2023-11/thumbs-56502092-IMG_1068.jpeg)
.png)
.png)
.png)
 of thông bao.jpg)
