3 phút sơ cứu: Chấn thương cột sống
Cột sống là một dạng xương sống hoặc đốt sống, có thể dẫn đến hậu quả béo phì như mất cảm giác, liệt tứ chi hoặc chi dưới, và rối loạn chức năng của nhiều cơ quan trong của cơ thể. Tổn thương này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng vận động mà còn gây khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày, làm suy giảm chất lượng cuộc sống. Dự đoán và điều trị sớm là yếu tố quan trọng, bao gồm các phép thuật thần tốc, phục hồi chức năng và hỗ trợ tâm lý giúp bệnh nhân thích nghi với tình trạng mới và tối ưu hóa khả năng phục hồi.
1. Giới thiệu
Chấn thương cột sống là chấn thương nặng, rất dễ bị bỏ qua trong tiếp cận ban đầu ở các vụ tai nạn ngoài cộng đồng. Nếu bị bỏ sót hoặc sơ cứu ban đầu sai sẽ dẫn đến hậu quả nặng nề, người bị nạn sẽ liệt vĩnh viễn không có khả năng hồi phục, thậm chí tử vong.
2. Các trường hợp dẫn đến chấn thương
Tai nạn giao thông
- Va chạm giữa các phương tiện tiện ích, đặc biệt là xe máy và ô tô.
- Người bị ngã xe hoặc va đập vào bề mặt cứng.
Chấn thương thể thao
- Các môn thể thao tiếp xúc mạnh (bóng đá, bóng bầu dục, Võ thuật).
- Chấn thương khi hoạt động sai kỹ thuật.
Té ngã thông thường
- Trượt chân trong phòng tắm, trên sàn nhà ướt.
- Giảm thăng bằng say rượu hoặc sử dụng.
- Trượt cầu thang hoặc ngã từ cao.
- Người lớn tuổi thường có nguy cơ cao hơn làm xương và giảm thăng bằng.
3. Sơ cứu
Về lâu dài
- Chấn thương cột sống thường ảnh hưởng trực tiếp đến mầm sống, gây mất chức năng vận động và cảm giác.
- Việc sơ cứu đúng cách giúp ổn định cột sống, hạn chế nguy hiểm cơ bản hoặc kinh doanh thần kinh nặng nề hơn.
Hỗ trợ sống còn :
- Hẹp nhân có thể gặp nguy hiểm mạng tính toán nếu chấn thương ảnh hưởng đến hô hấp (do hệ thống cột sống cổ).
- Sơ cứu giúp duy trì đường thở và tuần hoàn thành trước khi nhân viên y tế đến.
Giảm thiểu khoảng thời gian dài của biến số :
- Xử lý sai cách (như chuyển không kỹ thuật) có thể gây nguy hiểm nặng nề hơn hoặc chèn khung sống, dẫn đến thính viễn viễn.
Tạo điều kiện cho điều kiện y tế :
- Việc sơ cứu ổn định ban đầu sẽ giúp bác sĩ mong đợi và điều trị dễ dàng hơn, cải thiện cơ hội phục hồi.
4. Lưu ý
Những điều cần tránh
- Không vác, công người bị nạn trong tình huống tai nạn.
- Không vận chuyển bằng xe máy, xích lô, taxi.
- Không di chuyển khi chưa kiểm soát cột sống cổ và ngực.
- Không dung gối dày 5cm kê dưới đầu khiến gập cổ. 5. Không dùng võng, chăn hay đệm mềm để khiêng người bị nạn.
Bạn cần làm
Bạn thực hiện các bước tiếp cận một trường hợp chấn thương. Nếu nghi ngờ chấn thương đốt sống cần làm những bước sau:
-Đặt người bị nạn nằm ngửa, thẳng, tư thế kiểm soát hô hấp trung gian
-Di chuyển người bị nạn đúng cách với bốn người, ba người
cùng bên và một người giữ trục cột sống thẳng.
-Cố định cột sống cổ bằng nẹp hay vật cứng chèn hai bên vai giữ
cho cột sống cổ luôn thắng trước và trong khi vận chuyển.
-Gọi hỗ trợ càng sớm càng tốt.
Nên và không nên
Nên kiểm soát chấn thương một cách bài bản theo bài “Tiếp cận một trường hợp chấn thương”
Không nên di chuyển người bị nạn ra khỏi hiện trường khi bạn chưa kiểm soát chấn thương.
5. Các bài tập giúp cột sống trở nên chắc khỏe
Bài tập ép lưng
Gồng cơ bụng với tay cùng bên
Gồng cơ bụng với tay đổi bên
Gập bụng với hay tay với tới gối
Gập bụng với hai tay trước ngược
Gập bụng hai tay sau đầu
Bài tập làm cầu
Duỗi hẳng bằng một chân
Duỗi hẳng bằng hai chân
Duỗi hông và duỗi thẳng mình