Mạc Thiên Tích: Người Mở Cõi Và Tiên Phong Văn Hiến Hà Tiên
Giữa vùng biên viễn Tây Nam Bộ, Hà Tiên không chỉ nổi bật bởi cảnh sắc sơn thủy hữu tình mà còn được định danh bởi dấu ấn khai mở của dòng họ Mạc.
Trong đó, Mạc Thiên Tích (1718–1780) – bậc anh tài văn võ song toàn, người sáng lập Tao đàn Chiêu Anh Các – đã đưa Hà Tiên trở thành trung tâm văn hóa và thương mại thịnh đạt bậc nhất phương Nam thế kỷ XVIII.
Người kế nghiệp mở mang bờ cõi vùng Tây Nam
Sinh ra trong gia đình khai lập trấn Hà Tiên, Mạc Thiên Tích sớm bộc lộ tư chất thông minh, tinh thông văn võ. Năm 1735, sau khi Mạc Cửu qua đời, ông được Chúa Nguyễn giao trọng trách Tổng binh trấn Hà Tiên. Ông nhanh chóng củng cố thành lũy, xây dựng Phương Thành dài hơn 20 km, gia cố lũy Phù Dung, tạo thế phòng thủ vững chắc trước Xiêm La, Chân Lạp và nạn hải tặc.
Đồng thời, ông mở rộng thương cảng, lập trường học, chiêu mộ hiền tài, phát triển phố chợ, đưa Hà Tiên trở thành điểm hội tụ thương mại và một đô thị thịnh vượng của phương Nam.
Tao Đàn Chiêu Anh Các – Đỉnh cao văn hiến phương Nam
Thả hoa đăng - Lễ hội Tao đàn Chiêu Anh Các Hà Tiên
Năm 1736, Mạc Thiên Tích lập Tao đàn Chiêu Anh Các, quy tụ văn nhân khắp nơi, đưa Hà Tiên thành trung tâm văn học rực rỡ nhất miền Nam thế kỷ XVIII.
Tại đây, tập “Thập Cảnh Hà Tiên” ra đời, ghi lại mười thắng cảnh kinh điển: Bình San Điệp Thúy, Đông Hồ Ấn Nguyệt, Thạch Động Thôn Vân, Lộc Trĩ Thôn Cư, Kim Dự Lan Đào, Lư Khê Ngư Bạc, Tiêu Tự Thần Chung, Giang Thành Dạ Cổ, Châu Nham Lạc Lộ, Nam Phố Trừng Ba. Tác phẩm góp phần tạo nên bản sắc văn hiến riêng có của Hà Tiên.
Ảnh hưởng của Chiêu Anh Các lan tới Gia Định và miền Nam, nơi danh sĩ Nguyễn Cư Trinh từng xướng họa, góp phần làm rực sáng nền văn chương Việt Nam.
Dấu ấn lịch sử và sự tri ân được tiếp nối hôm nay
Với tầm nhìn chiến lược, Mạc Thiên Tích đưa Hà Tiên trở thành vùng đất trù phú, được Chúa Nguyễn ban ba thuyền long bài và cho phép lập xưởng đúc tiền, khẳng định vị thế của Hà Tiên trong kinh tế – chính trị miền Nam.
Cuối đời, do biến động chính trị, ông bị quân Xiêm bắt và mất tại Xiêm năm 1780. Ông được sắc phong Đại Đô Đốc Quy Nghĩa Công Thần Quốc Lão Quận Công, và đền thờ tại núi Bình San trở thành nơi người dân tưởng niệm công đức của ông.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg){kind=logo}
.jpg)
.png){kind=logo}
.png){kind=logo}
.png)
.png)
.png){kind=logo}
.png){kind=logo}
.png){kind=logo}
.png)
.png){kind=logo}
.png){kind=logo}
.png){kind=logo}
.jpg){kind=logo}
.jpg)
.png)
.png)
.jpg)
.png)
![[WS13] NB // MC - Làm chủ sân khấu](https://netid.vn/datafiles/18/2023-11/thumbs-56502092-IMG_1068.jpeg)
.png)
.png)
.png)
 of thông bao.jpg)
