(Danh nhân - Toán học) EUCLID [TK 3 TCN]
Euclid ( Ơ - clit ) - còn gọi là Euclid thành Alexandria , là nhà toán học lỗi lạc thời cổ Hy Lạp, cha đẻ của bộ môn hình học . Không có nhiều thông tin và tài liệu tham khảo chính xác về nơi sinh và ngày sinh cụ thể của ông . Tuy nhiên , một số tài liệu cho rằng , ông sinh ra ở thành Athena , sống vào khoảng 330 - 275 TCN , được vua Ai Cập là Ptolemaios I Soter mời về làm việc ở thành Alexandria , một trung tâm khoa học lớn thời cổ đại trên bờ biển Địa Trung Hải . Bộ sách Cơ sở ( Elements ) của Euclid gồm 13 cuốn đã trở thành cuốn sách toán học và hình học quan trọng nhất từ trước tới nay , giúp Euclid trở thành người đặt nền móng cho sự phát triển của logic và khoa học hiện đại.
Cống hiến của Euclid
Quá trình học tập , nghiên cứu nghiêm túc của Euclid đem đến những thành tựu to lớn đối với ngành toán học nói riêng và khoa học nói chung . Không chỉ đặt nền móng cho hình học để nổi tiếng . điển , Euclid còn để lại cho hậu thể tác phẩm giá trị và các
1. Bộ sách “ Cơ sở ”
Cống hiến lớn nhất của Euclid chính là viết ra bộ sách Cơ sở bao gồm 13 cuốn . Trong đó , sáu cuốn đầu là các kiến thức về hình học phẳng , ba cuốn tiếp theo là số học được trình bày dưới dạng hình học , cuốn thứ mười là phép dựng hình có liên không gian . quan đến đại số , ba cuốn cuối cùng đề cập đến vấn đề hình học Người ta cho rằng , nội dung của sách Cơ sở hình học của Euclid được thừa hưởng từ các thành quả của các nhà toán học đi trước như Pythagoras , Plato , Eudoxus ... Tuy nhiên cuốn sách này có ưu điểm hơn hẳn , Euclid loại bỏ các yếu tố siêu duy logic của bậc tiền bối Plato . hình của các số và các hình . Ông sử dụng triệt để hệ thống tư Trước hết , Euclid định nghĩa những yếu tố cơ bản của hình học như điểm , đường thẳng , mặt phẳng - những khái niệm quen thuộc với bất kì ai đã theo học chương trình hình học sơ cấp ngày nay (Từ những năm học cấp một , các thầy cô dạy chúng ta đếm , cộng , trừ nhân , chia , số thập phân , phân số ... Chúng ta bắt đầu với môn số học để bước đầu làm quen với toán học. Lên cấp hai lớp 6, chúng ta học về điểm, đường thẳng, hình tròn, tam giác, tử giác. Đó là môn hình học phẳng ( còn gọi là hình học Euclide ). Lớp 7, chúng ta học về các số âm dương, đặt tên a, b, c cho các tham số, x, y, z cho các biến số, biểu diễn mối quan hệ dưới dạng phương trình. Đó là môn đại số. Lớp 9, chúng ta học môn hình học không gian, học về các vật thể trong không gian ba chiều... Lên cấp ba, chúng ta tiếp cận các môn học như lượng giác, giải tích. Tất cả các môn toán chúng ta học ở trường phổ thông là toán sơ cấp, còn lên đại học thì chúng ta sẽ tiếp cận toán cao cấp với nhiều môn toán học khác nhau).
2. Năm tiên để
Ngoài bộ sách đồ sộ, Euclid còn chứng minh và phát biểu năm tiên đề, năm định để và đến ngày nay những tiên để đó đều được sử dụng rộng rãi trong bộ môn hình học trên toàn cầu. Không những vậy, chúng còn mở ra hướng di cho các nhà toán học hiện đại, mở đường sự ra đời của hình học phi Euclid. Năm tiên đề được phát biểu như sau:
- Qua hai điểm chỉ vẽ được một đường thẳng
- Một đường thẳng có thể kéo dài mãi mãi;
- Có thể vẽ được một đường tròn nếu biết tâm và bản kính của nó;