
Từ Hương Vị Dân Dã Đến Niềm Tự Hào Họ Hồ – Câu Chuyện “Nhút Bà Quế” Thanh Chương
Giữa vùng quê Hạnh Lâm (Thanh Chương, Nghệ An), nơi những nếp nhà đón “nắng thơm rơm mới làng quê vào mùa” và câu hò sông Giăng ngân nga trong gió chiều, vi vu tiếng sáo diều ven bờ sông uốn lượn, có một người phụ nữ họ Hồ vẫn miệt mài giữ lửa cho món ăn quê hương – bà Hồ Thị Quế. Từ đôi tay khéo léo và tấm lòng yêu nghề, bà đã đưa món nhút Thanh Chương dân dã vươn tầm thành sản phẩm OCOP 4 sao, mang đậm “hồn quê” của người con xứ Nghệ.
Minh Châu 10/10/2025
Giữ hồn quê trong từng sợi nhút
Vào mùa làm nhút, trong căn xưởng nhỏ xóm 4, xã Hạnh Lâm, hình ảnh bà Hồ Thị Quế cùng các xã viên cặm cụi đảo những sợi mít non vàng ươm trong chum muối, tỏa mùi thơm nồng, gợi lên biết bao ký ức về mâm cơm làng xưa. Hương nhút ngai ngái, hòa cùng mùi ớt, mùi vỏ tắt lan tỏa như chính mùi của làng quê.
“Làm nhút ngon quan trọng nhất vẫn là tay người làm,” bà Quế cười hiền, ánh mắt ánh lên niềm tự hào của người đã hơn nửa thế kỷ gắn bó với nghề được mẹ truyền lại.
Ít ai biết rằng, trước khi trở về với bếp lửa quê hương, bà từng là một thanh niên xung phong nơi chiến trường. Khi đất nước yên bình, bà trở thành cô giáo mầm non, rồi hiệu trưởng, góp phần xây dựng ngôi trường đầu tiên đạt chuẩn quốc gia ở vùng cao Thanh Chương. Và khi nghỉ hưu, bà lại trở về với nghề truyền thống – muối nhút để vừa để phát huy nghề mẹ truyền cho, vừa tạo công ăn việc làm cho bà con địa phương.

Cụ Nguyễn Thị Tuệ (1922-2019) - “Người gieo hồn ẩm thực vào vại nhút, để vị chua thanh ấy sống mãi cùng Xứ Nghệ.”
Khi người họ Hồ biến món “quê mùa” thành thương hiệu OCOP
Năm 2020, Giám đốc Hồ Thị Quế cùng một số xã viên thành lập Hợp tác xã sản xuất nhút và đặc sản nông nghiệp, với thương hiệu là Hợp tác xã Nhút Thanh Chương, bước đi táo bạo của những người nông dân yêu quê. Từ chỗ làm thủ công rời rạc, nhút Thanh Chương được chuẩn hóa quy trình: chọn mít non chuẩn và các nguyên liệu phụ, muối sạch, tuyệt đối không chất bảo quản. Mỗi hũ nhút ra đời đều có truy xuất nguồn gốc rõ ràng, thể hiện tinh thần làm ăn minh bạch, chân chính của người họ Hồ.
Nhờ sự chỉn chu ấy, “Nhút bà Quế” được chứng nhận OCOP 4 sao đánh dấu bước ngoặt quan trọng: từ món ăn dân dã bước ra thị trường lớn. Từ Nghệ An, sản phẩm đã vươn tới Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Lâm Đồng, Khánh Hòa… Sản lượng tăng gấp 5 lần, tạo việc làm cho nhiều lao động, mang lại thu nhập ổn định cho người dân quê.
Không dừng lại ở đó, hợp tác xã còn mở rộng sản xuất măng chua, măng cay đạt chuẩn OCOP 3 sao, tiếp tục nâng tầm nông sản xứ Nghệ.

Bà Hồ Thị Quế và sản phẩm nhút Thanh Chương
(Nguồn: Báo Nhân dân, 2025)
Tự hào dòng họ, lan tỏa giá trị xanh – sạch – bền vững
“Nhút Thanh Chương, tương Nam Đàn” là câu ví von thân thuộc ấy không chỉ nói về khẩu vị mà còn là ký ức, là niềm tự hào của biết bao thế hệ người Nghệ. Trong mỗi hũ nhút hôm nay là cả tấm lòng của người phụ nữ họ Hồ dành cho quê hương, cho dòng tộc.
Hợp tác xã Nhút Thanh Chương đang hướng đến tương lai xanh – sạch – bền vững: mở rộng nhà xưởng, hoàn thiện bao bì, kết nối siêu thị và đẩy mạnh bán hàng online O2O. Mục tiêu tới là đưa nhút vào hệ thống phân phối lớn, tạo việc làm ổn định, hàng năm xã viên là người lao động tăng gấp đôi, nâng sản lượng lên hàng chục tấn mỗi năm.
Và trên tất cả, khi một hộp nhút mang thương hiệu “Nhút Bà Quế”, Măng Chua Bà Quế”, “Măng Cay Bà Quế”…. được đặt trên kệ hàng, đó không chỉ là sản phẩm OCOP 4 sao mà là niềm tự hào của phụ nữ họ Hồ, là tình quê kết tinh từ bàn tay, từ trái tim, là bản sắc của người con xứ Nghệ vươn mình cùng thời đại.
Tự hào thay, những người họ Hồ đất Nghệ!
Từ những điều bình dị, họ đã gìn giữ và lan tỏa giá trị truyền thống, làm rạng danh dòng họ, làm đẹp thêm hình ảnh quê hương trong lòng bạn bè bốn phương.