An toàn và an sinh số
Bảo vệ các thiết bị, nội dung, dữ liệu cá nhân và quyền riêng tư trong môi trường số. Bảo vệ sức khỏe và tinh thần. Nhận thức về tác động của công nghệ số đối với hạnh phúc xã hội và hòa nhập xã hội. Nhận thức về ảnh hưởng của công nghệ số và việc sử dụng chúng đối với môi trường.
1. Kiểm soát dấu chân số
Theo dõi và quản lý dấu chân số chủ động và bị động, bảo vệ dữ liệu cá nhân, làm chủ thiết bị và dịch vụ số trong quá trình để lại các dấu chân số.
1.1 Kiến thức
- Giải thích khái niệm dấu chân số và lí do cần kiểm soát dấu chân số.
- Lý giải cách thức một cá nhân để lại dấu chân số.
- Phân loại những yếu tố kĩ thuật tạo ra dấu chân số của mỗi người.
- Nhận biết cách thức mà các thiết bị số khác nhau tạo ra các loại dấu chân số khác nhau.
- Phân biệt dấu chân số chủ động và dấu chân số bị động.
- Phân tích yếu tố pháp luật trong dấu chân số.
- Phân tích khía cạnh kinh tế của dấu chân số.
- Phân tích mối liên hệ giữa dấu chân số và quyền riêng tư.
- Giải thích được các điều khoản sử dụng thường gặp ở thiết bị và dịch vụ số.
- Đề xuất các ý tưởng và giải pháp để kiểm soát dấu chân số hiệu quả
1.2 Kỹ năng
- Sao lưu và phục hồi dữ liệu một cách an toàn.
- Lựa chọn giải pháp lưu trữ và chia sẻ dữ liệu phù hợp, có tính bảo mật cao.
- Nhận biết các trò tấn công lừa đảo hoặc phần mềm độc hại.
- Kiểm tra các dấu chân số đã được tạo ra.
- Kiểm tra các nội dung của điều khoản sử dụng thiết bị và dịch vụ số
1.3 Phẩm chất
- Phán đoán và ra quyết định
- Linh hoạt
- Tự định hướng
- Tư duy phản biện
- Điềm tĩnh
2. Bảo vệ danh tính số và quyền riêng tư
Tối ưu hóa lợi ích, kiểm soát các rủi ro từ danh tính số, tránh bị truy vết và luôn tương tác một cách có chủ đích.
2.1 Kiến thức
- Mô tả các thông tin cá nhân và phân loại chúng theo mức độ nhạy cảm/cần phải bảo vệ.
- Giải thích được khái niệm danh tính số, phân biệt danh tính số và dấu chân số.
- Lý giải ý nghĩa của việc giữ an toàn cho danh tính số của mỗi người.
- Phân tích được các rủi ro và lợi ích của danh tính số.
- Phân tích được khía cạnh kinh tế của danh tính số.
- Mô tả được các giải pháp quản lý danh tính số.
- Đề xuất các ý tưởng và giải pháp để bảo vệ danh tính số và quyền riêng tư hiệu quả
2.2 Kỹ năng
- Xem xét hệ lụy của mỗi hoạt động trực tuyến đối với danh tiếng của bản thân và người khác.
- Xây dựng danh tính số mang lại lợi ích cho bản thân.
- Phân tách danh tính số bằng nhiều tài khoản/ thiết bị để tránh tình trạng bị truy vết.
- Áp dụng Luật An ninh mạng và Luật Tiếp cận thông tin để bảo vệ danh tính số và quyền riêng tư.
- Hướng dẫn người khác bảo vệ danh tính số và quyền riêng tư
2.3 Phẩm chất
- Phán đoán và ra quyết định
- Linh hoạt
- Tự định hướng
- Tư duy phản biện
- Điềm tĩnh
3. Duy trì an sinh số (cân bằng số, nhận biết rủi ro)
Bảo vệ sức khỏe thể chất và tinh thần khi sử dụng thiết bị và công nghệ số, duy trì sự cân bằng và hướng đến cảm nhận hạnh phúc
3.1 Kiến thức
- Nhận biết những ảnh hưởng của công nghệ số đối với sức khỏe
- Nhận biết được những ảnh hưởng của công nghệ số đối với tinh thần và cảm nhận hạnh phúc.
- Giải thích được những yêu cầu về tư thế và điều kiện làm việc với thiết bị số đảm bảo sức khỏe.
- Lý giải được những nguyên tắc cần thiết để duy trì sự cân bằng khi sử dụng công nghệ, tránh gây nghiện hay gây căng thẳng.
- Đề xuất các ý tưởng và giải pháp để sử dụng thiết bị số đảm bảo cho sức khỏe thể chất và tinh thần
3.2 Kỹ năng
- Tự giám sát và nhắc nhở trong quá trình sử dụng công nghệ số để đảm bảo sức khỏe và trạng thái tinh thần tốt
- Phát hiện ra các triệu chứng về thể chất cũng như tinh thần có thể liên quan tới công nghệ.
- Khắc phục những ảnh hưởng xấu từ công nghệ đối với sức khỏe và cảm nhận hạnh phúc.
- Lựa chọn các ứng dụng và thiết bị hỗ trợ sử dụng công nghệ số theo hướng an toàn với sức khỏe và tinh thần.
- Xây dựng một lịch trình sinh hoạt cân bằng về thể chất và tinh thần trong môi trường số.
- Hướng dẫn và tư vấn người khác về các điều kiện và nguyên tắc cần thiết khi sử dụng thiết bị và công nghệ số
3.3 Phẩm chất
- Phán đoán và ra quyết định
- Linh hoạt
- Tự định hướng
- Tư duy phản biện
- Điềm tĩnh
4. Bảo vệ môi trường trong quá trình sử dụng thiết bị và dịch vụ số
Đánh giá công nghệ số trong mối tương quan vĩ mô với môi trường tự nhiên, tối ưu hóa quá trình sử dụng công nghệ để kéo dài tuổi thọ của thiết bị và giảm thiểu những tác hại với môi trường.
4.1 Kiến thức
- Mô tả vòng đời của các sản phẩm công nghệ: quá trình sản xuất và khả năng tái chế.
- Giải thích nguyên tắc vận hành của hệ thống mạng, máy chủ và mức độ tiêu thụ tài nguyên thiên nhiên của chúng.
- Phân tích ảnh hưởng của các xu hướng công nghệ và sự phát triển của các dịch vụ số đối với môi trường.
- Nhận biết các giải pháp, phương án thay thế công nghệ số khi cần thiết.
4.2 Kỹ năng
- Đánh giá mức độ cần thiết của mỗi thiết bị hay dịch vụ số mà mình đang sử dụng.
- Lựa chọn thiết bị hoặc dịch vụ số phù hợp, có khả năng sử dụng lâu dài.
- Tối ưu hóa các thao tác và thói quen sử dụng thiết bị và dịch vụ số.
- Lựa chọn và sử dụng các phương án thay thế khi cần thiết để hạn chế tác hại của công nghệ số đối với môi trường.
- Hướng dẫn đánh giá, lựa chọn và sử dụng thiết bị, dịch vụ một cách tối ưu
4.3 Phẩm chất
- Phán đoán và ra quyết định
- Linh hoạt
- Tự định hướng
- Tư duy phản biện
- Điềm tĩnh